PwC ve Tedarik Zinciri Yönetimi Derneği (TEDAR), 2021 Yeni Nesil Satınalma Araştırması’nı Kriz Döneminde Tedarik Yönetimi temasıyla gerçekleştirdi.
PwC ve Tedarik Zinciri Yönetimi Derneği (TEDAR) iş birliğiyle gerçekleştirilen Yeni Nesil Satınalma Araştırması’ndan; hem iş dünyası hem de satınalma liderleri için faydalı ve yönlendirici sonuçlar ortaya çıktı. 7 ana sektörden kuruluşların katıldığı anket çalışması ile şirketlerin satınalma bölümleri; organizasyonel yapılanma, karar mekanizmaları ve kullanılan teknolojik uygulamalar gibi alanlarda değerlendirildi. Katılımcılara bu yılın teması olan “Kriz Döneminde Tedarik Yönetimi” ile ilgili sorular da soruldu.
Satınalma sürecinin nasıl geliştiğine ışık tutmayı hedefleyen araştırma; ‘endüstriyel üretim’, ‘enerji, altyapı ve doğal kaynaklar’, ‘taşımacılık ve lojistik’, ‘perakende ve tüketici ürünleri’, ‘otomotiv’, ‘sağlık’, ‘teknoloji, medya ve telekomünikasyon’ sektörlerinden katılımcılarla gerçekleştirildi.
Pandemi dönemi, alternatif ürün temininin önemini gösterdi
Araştırma, kriz döneminde tedarik yönetiminin kuruluşları en çok hangi konuda zorladığına da ışık tuttu. Katılımcıların %70’i tedarik yönetiminin işletmeleri en çok teslimat sürelerinde zorladığını belirtirken, onu %68 ile değişken piyasa koşulları takip etti. Dış ticaret yönetimi ise %16’lık oranla kriz döneminde işletmeleri en az zorlayan başlık oldu.
Katılımcıların %74’ü tedarik yönetiminin kriz dönemine alternatif ürün/hizmet temini konusunda hazır olması gerektiğini belirtti. Covid-19 salgını nedeniyle küresel ölçekte tedarik yönetiminde yaşanan olağan dışı durumlara bakıldığında, alternatif ürün ve hizmet temininin son derece önemli olduğu görüldü. Tedarik yönetiminin krizlere hazırlanması gereken konular arasında; değişen arz ve talep dengelerine göre stok yönetimi %70 ile ikinci, kaynak bulma ve tedarik stratejileri %58 ile üçüncü sırada yer aldı. Dış ticaret yönetimi ise %9 ile en son sırada.
PwC Türkiye Danışmanlık Hizmetleri Şirket Ortağı ve Tedarik Zinciri Hizmetleri Lideri Dr. İsmail Karakış, araştırmanın sonuçlarını şöyle değerlendirdi: “Pandemi sürecinde tedarik zincirinde yaşanan krizlerin işletmeler üzerinde büyük etkileri oldu. Şirketlerin alternatifli tedarik zincirleri kurgularken, bu tedarik yapılarının esnek ve dirençli olmasının kritik önemde olduğunu gördük. Araştırmaya katılanların %78’ine göre satınalma bölümü, stratejik bir öneme sahip. Kuruluşların finansallarına etkisi olan bir bölüm. Bu oranın geçen senekine çok yakın oluşu, bu konunun gelişime açık olduğunu gösteriyor. Ülkemizdeki satınalma birimlerinin organizasyonel yapılanma konusunda gelişim alanı olduğu da çok açık. Ayrıca maliyetlerin düşürülmesi, bugün ve yakın gelecekte en öncelikli konular olarak karşımıza çıkmakla birlikte satınalma karar mekanizmalarında yer alan kriterler arasına bu yıl ilk defa pandemi sürecindeki gelişmelerin de etkisi olarak değerlendirebileceğimiz doğrultuda çevreye duyarlılık ve sosyal sorumluluk kriteri %2’lik bir payla ayrışarak girmiş durumda. Araştırmaya katılan kuruluşların %62’sinde rol ve sorumlulukları açıkça tanımlanmış bir kriz müdahale ekibinin bulunmaması, olası yeni krizlere karşı kırılganlık riskini ortaya koyuyor.”
Araştırmadan diğer önemli satır başları şöyle:
- Araştırmaya katılan kuruluşların sadece %24’ünde kategori bazlı stratejik ve operasyonel satınalma yapısı mevcut. Geçtiğimiz yıla göre bu oranda %1’lik iyileştirme görülse de bu gelişmeye açık bir alan.
- Satınalma departmanlarının %33’ü Genel Müdür Yardımcısı /(CPO) seviyesinde yönetiliyor ve %65’i Genel Müdür / Yönetim Kurulu Başkanı’na raporluyor. Bu oranlar, geçen yıl sırasıyla %17 ve %51’di. Geçtiğimiz yılın sonuçlarıyla karşılaştırıldığında, bu sene pozitif yönde bir iyileşme göze çarpıyor.
- Katılımcı kuruluşların sadece %51’inde satınalma operasyonuna ilişkin tanımlı ve belirli net bir süreç bulunuyor. Bu oran geçtiğimiz yıl %44’tü. Bu konuda da iyileşme söz konusu.
- Katılımcı kuruluşların büyük çoğunluğunda (%62) rol ve sorumlulukları açıkça tanımlanmış bir kriz müdahale ekibi bulunmuyor.
- Katılımcı kuruluşların %37’sinde düzenli olarak gözden geçirilen, gerektiğinde güncellenen ve test edilen bir kriz müdahale planı bulunuyor.
- Her dört şirketten biri (%25) olası bir krizde tedarik yönetimi operasyon modeli için stratejinin etkileneceğini öngörüyor.
