Türkiye’nin tamamına hizmet veren 21 elektrik dağıtım şirketinin çatı örgütü Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (Elder), 2021 yılına ait ‘Elder Sektör Raporu’nu yayınladı.
Her yıl düzenli olarak açıklanan raporda, sektörün Türkiye’nin enerji altyapısına yaptığı yatırımdan tüketime, istihdamdan abone sayılarına kadar pek çok veri yer aldı.
Elder’in Sektör Raporu’na göre Türkiye’nin her noktasına uluslararası standartlarda elektrik dağıtım hizmeti sunma hedefi ile çalışmalarına aralıksız devam eden dağıtım şirketlerinin toplam yatırımı, 2021 yılı Haziran ayı TÜFE’si baz alındığında bir önceki yıla göre yüzde 56,7 artarak 9 milyar 391 milyon TL’den 14 milyar 719 milyon TL’ye ulaştı. Bu rakamın yaklaşık yüzde 78’i yani 11 milyar 452 milyon TL’lik bölümü şebeke yatırımlarına harcandı. Şebeke işletim sistemlerinin yatırımlar içindeki payı da 1 milyar 273 milyon TL’yi buldu.
2020 yılında 1 milyon 204 bin km olan dağıtım hattı uzunluğu, yıl içinde yapılan yatırımlarla 2021 sonunda 1 milyon 363 bin km’ye, Türkiye genelindeki 499 bin 736 olan trafo sayısı 508 bin 880’e çıktı. Yatırımların bölgesel olarak dağılımında ilk sırayı 1 milyar 486 milyon TL ile Toroslar EDAŞ alırken onu 1 milyar 352 milyon TL ile Başkent EDAŞ ve 1 milyar 348 milyon TL’lik yatırımla Dicle EDAŞ izledi.
ELEKTRİK TÜKETİMİ YÜZDE 8,4’LÜK ARTIŞLA 253 TWH’YE ULAŞTI
Pandeminin ağır etkisi altında geçen 2020 yılından sonra, aşı uygulamaları ve kısıtlamaların kademeli olarak kalkmasıyla 2021 tüketimin yeniden canlandığı bir dönem oldu. 2021’de “dağıtım ve iletim seviyesinden bağlı abonelerin toplam tüketimi” bir önceki yıla göre yüzde 8,4 artarak 233,4 TWh’den (teravatsaat) 253 TWh’ye çıktı. Yıl içinde en yüksek tüketim 32 TWh ile Toroslar EDAŞ’ın hizmet bölgesinde yaşandı. Toroslar’ı 27,4 TWh ile Boğaziçi EDAŞ, 20,8 TWh ile GDZ EDAŞ’ın hizmet bölgesi takip etti.
Rapora göre 2021 yılındaki toplam tüketimin yüzde 44’ü sanayi abonelerinden geldi. Sanayi abonelerinin tüketimi yüzde 11,8’lik artışla 99,8 TWh’den 111,6 TWh’ye çıktı. 2020 yılında tüketimleri bir önceki yıla göre yüzde 7,5 gerileyen ticarethane abonelerinde normalleşme adımlarının etkisi rakamlara da yansıdı. Bu dönemde ticarethane abonelerinin tüketimi yüzde 6,5 artışla 57,6 TWh’den 61,4 TWh’ye ulaştı. Oransal olarak en yüksek tüketim artışı ise yüzde 23,5 ile tarımsal sulama abonelerinde yaşandı. 2020 yılında 10,8 TWh elektrik tüketen tarımsal sulama abonelerinde bu rakam 13,4 TWh’yi buldu. 2021 yılında mesken abonelerinin tüketimi yaklaşık yüzde 2 artışla 60,1 TWh’den 61,3 TWh’ye, aydınlatma abonelerinin yüzde 8 artışla 5 TWh’den 5,4 TWh’ye çıktı.
EN DÜŞÜK KAYIP ORANI YÜZDE 5,23 İLE ULUDAĞ EDAŞ’IN BÖLGESİNDE
Elder Sektör Raporu 2021’de, bölge bazında kayıp oranları, Ar-Ge projeleri ve istihdam rakamlarını da içeren şu veriler yer aldı:
- Dağıtım bölgeleri içinde 2021 yılında gerçekleşen en düşük kayıp oranı yüzde 5,23 ile Uludağ EDAŞ’ın hizmet bölgesinde gerçekleşti.
- Toplam faturalanan tüketimin yüzde 44,1’i sanayi, yüzde 24,3’ü ticarethane, yüzde 24,2’si mesken, yüzde 5,3’ü tarımsal sulama, yüzde 2,1’i aydınlatma abonelerinden geldi.
- 2021 yılı itibariyle dağıtım sistemini kullanan toplam tüketici sayısı önceki yıla oranla yüzde 2,7 artarak 46 milyon 81 binden 47 milyon 311 bine ulaştı.
- En yüksek aboneye sahip olan bölge yine değişmedi ve 5 milyon 309 bin ile Boğaziçi EDAŞ’ın hizmet verdiği İstanbul Avrupa Yakası ilk sırada yer aldı. Onu 4 milyon 450 bin abone ile Başkent EDAŞ, 4 milyon 199 bin abone ile de Toroslar EDAŞ izledi.
- 2021 yılında toplam trafo sayısı 508 bin 880 olurken toplam trafo kapasitesi ise 187 bin 940 MVA’ya ulaştı.
- 2021 sonu itibarıyla istihdam edilen toplam kişi sayısı önceki yıla oranla toplamda yüzde 10,2 artışla 63 bin 502’yi buldu.
- 2014 Temmuz-2021 Temmuz arasında sektörde yürütülen Ar-Ge proje sayısı önceki yıla oranla yaklaşık yüzde 18 artışla 312’ye ulaştı. İlk üçte 59 proje ile malzeme teknolojisi, 51 proje ile şebeke işletim, 45 proje ile izleme ve kontrol kategorileri yer aldı.
- 2021 yılında bir önceki yıla göre lisanslı kurulu güç yüzde 3,6 artarak 92 bin 273 MW’ye, lisanssız kurulu güç yüzde 10,6 artarak 7 bin 547 MW’ye ulaştı. Lisanslı ve lisanssız üretimlerin toplamı 331 bin 225 GWh seviyesinde gerçekleşti. Bu üretimin 11 bin 950 GWh’si lisanssız, 319 bin 275 GWh’si lisanslı santraller tarafından yapıldı.
- Lisanssız üretimde en büyük payı yüzde 96,6 ile güneş aldı.
