Türkiye’nin ilk uzay yolcuları, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından TEKNOFEST’te açıklandı.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Uluslararası Uzay İstasyonu’nda 14 gün boyunca Türk Bilim Misyonu’nu gerçekleştirecek bir asıl bir yedek olmak üzere belirlenen Türkiye’nin ilk uzay yolcularıyla basın açıklaması yaptı. Ailesiyle birlikte basın açıklamasına katılan asıl aday olan Alper Gezeravcı, “Milletimize müteşekkirim” derken, 2 numaralı aday Tuva Cihangir Atasever, “Hayatımdaki en büyük mutluluk” ifadelerini kullandı. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Varank da “Adaylarımız dört dörtlük adaylar. Hiçbir eksikleri yok. Tüm Türkiye’ye ileride çok büyük gurur yaşatacaklar. Türkiye’nin yolu açık olsun” dedi.
Türkiye’nin ilk uzay yolcuları, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından TEKNOFEST’te açıklandı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamalarının ardından uzay yolcuları, Bakan Varank ile birlikte basınla buluştu. TEKNOFEST alanında düzenlenen basın toplantısında Bakan Varank ve uzay yolcuları Alper Gezeravcı ile Tuva Cihangir Atasever’in yanı sıra TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, Türkiye Uzay Ajansı Başkanı Serdar Hüseyin Yıldırım, TÜBİTAK Başkan Yardımcısı Ahmet Yozgatlıgil ve TÜBİTAK Uzay Enstitüsü Müdürü Mesut Gökten katıldı. Türkiye’nin uzay yolcuları Gezeravcı ve Atasever’in ailelerinin de gurur gözyaşları içinde izlediği basın toplantısında konuşan Bakan Varank, Milli Uzay Programı’nın 10 hedefinden biri olan Türk Uzay Yolcusu ve Bilim Misyonu Projesi’ne değinerek, “Asıl olarak seçilen Türk Uzay Yolcumuz Alper Gezeravcı, Uzay İstasyonu’ndaki görevini inşallah başarıyla tamamlayacak” dedi. İki sene önce Türkiye’yi uzay yarışında üst liglere taşıyacak “Milli Uzay Programı”nı kamuoyuna açıkladıklarını anımsatan Varank şunları söyledi:
MİLLİ UZAY PROGRAMI: Türk Uzay Yolcusu ve Bilim Misyonu Projesi de Milli Uzay Programı’nın temel hedeflerinden bir tanesiydi. Bu projenin amacı, bilim insanlarımıza geliştirmiş oldukları teknolojileri ve yaptıkları bilimsel çalışmaları uzay ortamında test edebilme imkanı sağlamaktı. Bu tarihi görevle, Türk bilim insanlarımız bu bilimsel çalışmalarını ilk uzay yolcumuza emanet edecekler. Onlar da Uluslararası Uzay İstasyonu’nda 14 gün sürecek uzay görevinde bu deneylerini gerçekleştirecek.
TİTİZLİKLE YÜRÜTÜLÜYOR: Şimdiye kadar Uluslararası Uzay İstasyonu’nda bu araştırma ve deneyleri gerçekleştiren ülke sayısı 20’ydi. Bu görevin tamamlanması ile inşallah ülkemiz de bu ülkeler arasına katılmış olacak. Tabi insanlı uzay görevleri; her aşaması titizlikle yürütülmesi gereken hassas süreçler… Dolayısıyla, biz de sürecin başından itibaren bu hassasiyeti güderek adımlar attık.
UZAY YOLCULARI: İlk olarak bu alanda kendini kanıtlamış, dünyanın en önde gelen şirketleriyle iş birliğine imza attık. Hemen ardından, geçtiğimiz yılın Mayıs ayında, Türk Uzay Yolcusu ve Bilim Misyonu Projesi’ni yürütecek Uzay Yolcularını seçmek üzere vatandaşlarımıza bir çağrı yaptık.
36 BİNİN ÜZERİNDE BAŞVURU: Çocukluktan itibaren televizyonlardan, sinema filmlerinden izlemekle yetindiğimiz ve hayalini kurduğumuz ilk Türk uzay yolcusu olmak isteyen tüm vatandaşlarımız başvurabilirler dedik. Büyük bir teveccüh gösterildi. Dünyanın farklı ülkelerinde yaşayan gençlerimiz de dâhil olmak üzere 36 binin üzerinde başvuru aldık.
KRİTERLER: Belirli fiziki ölçüler ve yaş kriterlerinin yanında, uzay yolcumuz; fırlatma ve yerçekimsiz ortamda risk yaratacak bir rahatsızlığa sahip olmamalıydı. Gerekli bilimsel çalışmaları yürütebilmek için çok iyi derecede İngilizce konuşabilmeliydi. En az 4 yıllık mühendislik, doğa bilimleri, tıp ve temel bilimler alanındaki fakültelerden mezun olmalıydı. Tabi tüm bunlar, bu yarışa katılabilmek için gerekli minimum kriterler.
ELEME SÜRECİ: Bu kriterleri sağlayan 750 adayı bir sonraki değerlendirme ve eleme süreçlerine dahil ettik. Önce adaylarımıza online testler gönderdik. Böylece adayların; kritik düşünme yeteneklerini, psikolojik durumlarını, sağlık tarihçelerini değerlendirdik. Gerekli değerlendirmelerin ardından adaylarımız birebir testlere geçtiler. Burada ilk kez karşılaştıkları karmaşık sistemleri anlama ve kullanma testlerine tabi tutuldular.
SAĞLIK TARAMASI: Sağlık Bilimleri Üniversitesi ve Gülhane Eğitim Araştırma Hastanesinde kardiyolojik testler, solunum sistemi testleri gibi detaylı sağlık taraması testlerinden geçtiler. Derinlemesine fiziksel performans testleri ve psikolojik testler yapıldı. Defalarca uzay yolculuğu yapmış astronotların da içerisinde bulunduğu heyetler ile birebir mülakatlara katıldılar.
BAŞARIYLA TAMAMLANDI: Testlerin tamamı yabancı uzmanların da katılımıyla ülkemizdeki altyapılarda gerçekleşti. Sonuç olarak Uluslararası Uzay İstasyonuna gidecek Türk uzay yolcusunun seçilme süreci başarıyla tamamladı.
ALPER GEZERAVCI: Asıl olarak seçilen Türk Uzay Yolcumuz Alper Gezeravcı, Uzay İstasyonu’ndaki görevini inşallah başarıyla tamamlayacak. Kendisi uzun yıllardır Hava Kuvvetleri Komutanlığı’nda şanlı ordumuza hizmet ediyor. Önemli başarılara imza atmış kahraman bir pilotumuz.
TUVA CİHANGİR ATASEVER: 2 numaralı Türk Uzay Yolcumuz ise Tuva Cihangir Atasever. Tuva Cihangir Atasever, Roketsan’da uzay fırlatma sistemleri alanında çalışan idealist bir sistem mühendisi. İki arkadaşımız da Axiom Space tarafından verilecek eğitimlerine başladılar.
EĞİTİMLER: Astronotların yaşamsal faaliyetlerini Uzay İstasyonu ortamında gerçekleştirmelerini sağlayacak teorik ve pratik eğitimler; uzay ortamında gerçekleştirecekleri bilimsel deneylerde kullanacakları uzay istasyonu altyapılar hakkındaki eğitimler; olası risk durumlarına karşı hazırlık eğitimleri; bunların yanında fırlatma aracı hakkındaki teknik eğitimler; fırlatma süreci ve dünyaya dönüş sırasındaki oryantasyon eğitimleri; Türk uzay yolcusunun alacağı eğitimlerden yalnızca bazıları.
BİLİM MİSYONU: Yine arkadaşlarımız bilim misyonu çerçevesinde Uluslararası Uzay İstasyonu’nda gerçekleştirilecek bilimsel deneylere yönelik eğitimleri de ülkemizdeki araştırmacılarımızdan alacaklar. Uzay İstasyonu’nda yapılacak deneyler hususunda geçtiğimiz aylarda üniversite ve araştırma kurumlarımıza önerilerini sunmaları için bir çağrı yapmıştık.
48 DENEY VE TEST ÖNERİSİ: 37 üniversite ve araştırma kurumundan 48 deney ve test önerisi geldi. Gelinen aşamada, ülkemize ve bilime en fazla katkı sağlaması beklenen deneyler uzman jüriler tarafından seçildi. Uzay yolcumuz, 14 gün sürecek görevi boyunca -detaylarını şu anda ekranda da görüyorsunuz- insan araştırmalarından biyoteknolojiye, malzeme bilimlerinden fiziğe kadar farklı alanlarda 13 tane deney ve test yapacak.
İNSANLI UZAY GÖREVLERİ: Bu şerefli görevi yerine getirecek Uzay Yolcularımız ülkemize döndükten sonra en az 10 yıl süre ile TÜBİTAK ve TUA bünyesinde çalışacak. Özellikle gençlerimiz arasında uzay farkındalığını artıracak, çocuklarımızı evlatlarımızı bilime ve teknolojiye teşvik edecek etkinlikler gerçekleştirecekler. Gençlerimizi rol model olacaklar. Ülkemizin ileride adım atacağı insanlı uzay görevleri için öncü olacaklar. Uzay yolcularımızın uzayla buluşma zamanı olarak 2023 yılı son çeyreği planlanıyor.
MİLLETİMİZE MÜTEŞEKKİRİM
Bakan Varank, konuşmalarının ardından uzay yolcularına söz verdi. İlk olarak söz alan asıl aday Alper Gezeravcı, 1979 yılında Mersin’in Silifke ilçesinde dünyaya geldiğini, babasının öğretmen olması nedeniyle çeşitli il ve ilçelerde ikamet ettiklerini söyledi. Gezeravcı, 1993 yılında Işıklar Askeri Lisesi’ne, 1997 yılında Hava Harp Okulu’na girdiğini belirterek, “2001 yılında teğmen olarak mezun olup Hava Kuvvetleri’nde F-16 pilotu olarak eğitim aldım ve kıtada görevime başladım. İlerleyen süreç içerisinde Hava Kuvvetleri Komutanlığı’nın göndermiş olduğu yüksek lisans vesilesiyle yurt dışında yüksek lisansımı tamamladım. Ülkeme dönüp görevime devam ettim” diye konuştu.
GENÇLERİN HAYELLERİNİN LİMİTİ GÖRDÜKLERİ UFKUN ÖTESİNDE
Farklı kıta ve pozisyonlarda görev icra ettikten sonra Milli Uzay Programı’na başvurduğunu dile getiren Gezeravcı, “ Bu sürece başvuran aday olarak, bu duyuruyu ilk duyduğumda zihnimde canlanan şuydu: Güzel ülkemizin insanlarının girdiği hiçbir yolda başarılı olamayacağı hiçbir adım yoktur. Bana çocukken küçük yaşta büyüklerim tarafından ne olmak istediğim sorulduğunda, benim için limit gözümün görebildiği gökyüzündeki uçaklardı. Bugünün çocuklarına, gelecek nesillerimize hayallerinin limitini gözleriyle görebildikleri ufuk hattının ötesine, uzaya taşımalarına imkan veren devletimize, devlet büyüklerimize ve bu hayali gerçekleştirmeye imkan tanıyan milletimizin imkanlarına müteşekkirim” dedi.
ANKARA’DA DOĞDUM
2 numaralı aday Tuva Cihangir Atasever de 1992 yılında Ankara’da doğduğunu belirterek, ilk, orta ve lise öğrenimini bu ilde tamamladığını söyledi. 2010 yılında Bilkent Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü’ne girdiğini anlatan Atasever, “2014 yılında mezun oldum. Lisans çalışmalarım boyunca daha çok elektromanyetik, optik, fotonik gibi alanlara yöneldim. Yüksek lisans çalışmalarım kapsamında da ABD’de Kaliforniya Üniversitesi’nde ‘çok çekirdekli fiber optik kablolarda periyodik mikro bükülmeler tahrikli tutarlı mod aktarımı’ konusu üzerinde yüksek lisans çalışması yaptım” diye konuştu.
STARTUP GİRİŞİMİNDE BULUNDUM
Atasever, sanal ve artırılmış gerçeklik alanlarında birkaç startup girişiminde bulunduktan sonra Türkiye’ye geri döndüğünü belirterek, “Hep hayalim olan uzay alanında çalışmak için fırsatları aramaya başladım. Karşıma çıkan, bana en manalı gelen fırsat da Roketsan’da Uzay Sistemleri Direktörlüğü’nde Türkiye’nin ilk uydu fırlatma aracını geliştirme faaliyetiydi. 2017 yılından birkaç ay öncesine kadar da Uzay Sistemleri Direktörlüğü’nde aviyonik sistemlerden sorumlu sistem mühendisi olarak görevime devam ettim” şeklinde konuştu.
11 AY SÜREN YOĞUN SÜREÇ
Mayıs 2022’de Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından uzay yolculuğu projesini duyduktan sonra 11 aydır yoğun bir süreç geçirdiğini anlatan Atasever, “Hayatımdaki en büyük mutluluk, en büyük onur. Hedefim, planım bundan sonra bize yüklenen bu tarihi görev hasebiyle üzerimize yüklenen sorumluluğu layıkıyla yerine getirebilmek, ülkemizin uzay alanında söz sahibi olabilmesi, menfaatlerinin gerçekleşebilmesi, uzay çalışmaları kapsamında bir uzay ekosistemi vesilesiyle oluşacak uzay ekonomisinin ülkemizin tüm insanlarının refah seviyesini artırması yönünde gece gündüz çalışmak olacak” ifadelerini kullandı.
