Altınbaş Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Atilla Çifter, kripto para piyasasında yaşanan çalkantı ve düşüşleri değerlendirdi.
Ekonomist Doç. Dr. Atilla Çifter, “Dünya finans tarihinde yüksek spekülatif hisse senedi olarak başlayıp güvenli liman olabilen bir varlık bulunmuyor. Tekrar yükselip düşebilir ancak altın gibi bir güvenli liman olabileceğini düşünmüyorum” dedi.
Kripto para piyasasında yaşanan çalkantı ve düşüşleri değerlendiren Altınbaş Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Atilla Çifter, Tesla’nın kurucusu Elon Musk’ın Tweet’lerinin manipülasyona yol açtığını söyledi. Bitcoin’un değerinin pandeminin başladığı 2020 yılının Mart ayında 5 bin doların altına olduğunu hatırlatan Çifter, “O dönemde kripto varlıkların piyasa değeri 150 milyar dolar seviyesine gerilemişti. Sonraki dönemde ABD merkez bankası (FED) ve diğer gelişmiş ülke merkez bankalarının uygulamaya koyduğu parasal genişleme, hem kripto varlıklarda hem hisse senetlerinde fiyat artışlarına neden oldu. Aynı dönemde kumar sektörünün büyük oranda kapalı kalması bu varlıklara olan talebi artırdı ve Bitcoin 30 bin dolar seviyelerine yükseldi. Elon Musk’un Şubat 2021’de Tesla’yı alet ederek yaptığı açık manipülasyon sonucunda yükseliş sürdü ve Bitcoin 60 bin dolar seviyelerine ulaştı” dedi. Doç. Dr. Atilla Çifter, kripto paralarda yaşanan son düşüşü ise şöyle anlattı: “Elon Musk’un bu ayın başında yeni bir açıklama yaparak Tesla’nın araba satışlarında kripto para ile ödemeleri kabul etmeyeceğini duyurması sonrası gerileme başladı. Çin’in kripto para madenciliğini askıya alması ise Bitcoin’un 40 bin doların altına inmesine yol açtı.“
Çifter, yüksek spekülatif hisse senetlerinin hem fiyatını hem de fiyat zamanını öngörebilmenin büyük oranda mümkün olmadığını belirterek, “Bence eski zirveleri tekrar görse bile bunun kalıcı olma olasılığı zayıf” diye konuştu.
Ufukta dalgalı seyir var
Çifter, Bitcoin ve kripto paraların orta ve uzun vadede izleyeceği seyir ile ilgili de şu öngörülerde bulundu:
“Kripto paraların şu anda beş öngörü parametresi var: 1) Gelişmekte olan ülkelerin parasal genişlemesi. 2) Katılımcı sayısında artış. 3) Manipülasyonlar. 4) Ülkelerin regülasyon adımları. 5) Pandemi döneminin devam etmesi.
Gelişmekte olan ülkelerin parasal genişlemeyi sürdürme olasılığı zayıf. Bu arada devletler kripto paraları sınırlama eğiliminde. Öte yandan manipülasyonlar da dalgalanmayı artırarak kripto varlıklara zarar veriyor. Pandemi ise birçok ülkede tamamen bitmese de kontrol edilebilir bir noktaya doğru gidiyor. Geriye sadece katılımcı sayısındaki artış faktörü kalıyor. Bu perspektiften bakarsak, kriptoların orta ve uzun vadede istikrarlı bir şekilde yukarı yönde gidebileceğini sanmıyorum. Fiyatlarının dalgalanma olasılığı çok daha yüksektir.”
Güvenli liman mümkün değil
Kripto paraların altın benzeri güvenli liman olacağını savunanların yanıldığını da kaydeden Çifter, “Dünya finans tarihinde yüksek spekülatif hisse senedi olarak başlayıp güvenli liman olabilen bir varlık bulunmuyor. Tekrar yükselip düşebilir ancak altın gibi bir güvenli liman olabileceğini düşünmüyorum” değerlendirmesinde bulundu.
Kripto varlıkları tümüyle regüle etme imkanın bulunmadığını da belirten Doç. Dr. Atilla Çifter, Türkiye’de hazırlanmakta olan regülasyonun, kripto varlıkların yüksek spekülatif hisse olarak tanımlanması ve bu çerçevede vergilendirilmesi şeklinde olabileceğini ifade etti.
